Η Εγνατία Οδός αποτελούσε εδώ και πάνω από 30 χρόνια ένα μεγάλο όνειρο των Βορειοελλαδιτών – και όχι μόνο – για τη διασύνδεση της Ηπείρου, της Μακεδονίας και της Θράκης και την άρση της απομόνωσης τους. Η ένταξη της στα έργα προτεραιότητας των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών, επισφράγισε την Ευρωπαϊκή διάστασή της ως συνδετήριας οδού των αγορών της Ανατολής, με τα μεγάλα βιομηχανικά κέντρα της Δύσης. Ως συλλεκτήριος άξονας των Πανευρωπαϊκών Διαδρόμων IV (Βερολίνο – Σόφια – θεσσαλονίκη), IX (Ελσίνκι – Αλεξανδρούπολη) και Χ (Βιέννη – Βελιγράδι – θεσσαλονίκη) που οδεύουν από Βορρά προς Νότο, αποκτά μεγάλη γεωστρατηγική σημασία για τα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Από το 1970 άρχισαν οι προσπάθειες για την σύνταξη των απαραίτητων μελετών, με σκοπό στη συνέχεια την ένταξη του έργου, τμηματικά, σε διάφορα χρηματοδοτικά προγράμματα. Έτσι, εκείνη την περίοδο έγιναν προσπάθειες για την κατασκευή τμημάτων της Εγνατίας Οδού σε διάφορες δύσκολες και προβληματικές περιοχές, (Μέτσοβο, Παράκαμψη Καβάλας, κλπ.) χωρίς όμως εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, τόσο για τις μελέτες όσο και για τις κατασκευές, με αποτέλεσμα να έχουν κατασκευασθεί στο παρελθόν, εντελώς αποσπασματικά, κάποια τμήματα έργων όχι πλήρως περατωμένα. Τελικά το 1994 εντάχθηκε η κατασκευή του μεγαλύτερου μέρους του άξονα στο Β’ ΚΠΣ.
Παράλληλα αποφασίσθηκε η δημιουργία Εταιρείας, ύστερα από διαπραγματεύσεις της Ελληνικής με την Κοινοτική πλευρά, κατά τα πρότυπα που είχαν δοκιμασθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. ανέλαβε την ευθύνη των έργων το Φεβρουάριο του 1997.
Μετά από διεθνή διαγωνισμό, η Εταιρεία Halliburton Brown & Root (σήμερα ΚΒR) ορίστηκε ως Σύμβουλος Διαχείρισης του Έργου (Project manager). Τότε μεταβιβάσθηκε σ’ αυτήν από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. η ευθύνη των υπό εξέλιξη έργων.
Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων και την ουσιαστική βελτίωση του τρόπου παραγωγής των δημοσίων έργων, η Εταιρεία εισήγαγε πλήθος καινοτομιών, πολλές από τις οποίες έχουν ήδη υιοθετηθεί από άλλους Φορείς και Ανώνυμες Εταιρείες του Ελληνικού Δημοσίου. Η λειτουργία της Εταιρείας συνέβαλε στην ουσιαστική βελτίωση της παραγωγής του τεχνικού έργου στη χώρα μας.
Τέλος, η συνολική θεώρηση ενός μεγάλου σε μήκος έργου, από ένα εξειδικευμένο, ανεξάρτητο και ευέλικτο οργανισμό επιτρέπει τη λήψη ορθολογικών στρατηγικών αποφάσεων που αφορούν τόσο στην κατασκευή (π.χ. ομοιομορφία τεχνικών λύσεων) και στη λειτουργία (π.χ. σταθμοί εξυπηρέτησης), όσο και στην ταυτότητα του δρόμου (π.χ. εντοπισμός, αξιολόγηση και ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων και άλλων μνημείων, αρχιτεκτονική τοπίου κλπ.). Σύμφωνα με το καταστατικό της, η Εταιρεία έχει διάρκεια ζωής 50 χρόνια και θα έχει την ευθύνη λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης της Οδού.
Εκτός από τον κύριο άξονα, η ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. μελετά και κατασκευάζει τμήματα των εννέα κάθετων αξόνων, που συνδέουν την ενδοχώρα της Βαλκανικής και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης με την Εγνατία οδό, τα λιμάνια του Αιγαίου και τα αεροδρόμια της Βόρειας Ελλάδας.
Παράλληλα, η ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. έχει αναλάβει δια νόμου (Ν.3263, άρθρο 17) τη Συντήρηση και Λειτουργία της Οδού. Με οδηγίες Συντήρησης και Λειτουργίας του αυτοκινητόδρομου, με σύγχρονα πληροφοριακά συστήματα και με σύστημα διαδικασιών για το συντονισμό των κοινών δράσεων της Εταιρείας, των εξωτερικών συνεργατών της και του κοινού, στοχεύει :
– στην εξασφάλιση υψηλού επιπέδου οδικής ασφάλειας και
– στη συνεχή βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους χρήστες
– στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης και της αειφόρου διαχείρισης.
Επίσης, στην Εταιρεία έχουν ανατεθεί, από διάφορους φορείς (Νομαρχία Κυκλάδων, Χαλκιδικής, ΟΛΘ κλπ) και άλλα έργα, λόγω της τεχνογνωσίας και εξειδίκευσης που έχει αποκτήσει. Μερικά από τα έργα αυτά είναι:
Αναβάθμιση των Κόμβων της Ανατολικής Περιφερειακής Θεσσαλονίκης και το συνδετήριο τμήμα Κ4-Κ5,
Σύνδεση Αεροδρομίου Μακεδονίας με τον αυτοκινητόδρομο Θεσσαλονίκης-Μουδανιών,
Αναβάθμιση τμήματος Σωζόπολη-Μουδανιά, στον αυτοκινητόδρομο Θεσσαλονίκης – Μουδανιών,
Σύνδεση 6ου Προβλήτα Λιμένα Θεσσαλονίκης,
Γέφυρα Μέρτζιανης (Διασυνοριακή σύνδεση με Αλβανία),
Γέφυρα Ποτίδαιας,
Σύνδεση Εγνατίας Οδού, με λιμάνι Αλεξανδρούπολης
Αποκατάσταση ζημιών από φυσικές καταστροφές στις Κυκλάδες.
Η ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για ανάληψη υπηρεσιών επίβλεψης έργων υποδομής σε Βαλκανικές χώρες.